ปราสาทแม่บุญตะวันตก
- ปีที่สร้าง : สร้างในปีพุทธศตวรรษที่ 16 และถึงต้นพุทธศตวรรษที่ 17
- รัชสมัย : รัชสมัยของพระเจ้าอุทัยทิตยวรมันที่ 2
- ศิลปะ : เป็นศิลปะแบบบาปวน
- ศาสนา : ศาสนาฮินดู ไศวนิกาย
- ปราสาทแห่งนี้ตั้งอยู่บนเกาะเล็กๆ ตรงกลางของบารายตะวันตก บารายตะวันตกถูกสร้างขึ้นโดยพระเจ้าอุทัยทิตยวรมันที่ 2 เพื่อกักเก็บน้ำสำหรับเมืองพระนคร มีความลึก 7 เมตร และกักเก็บน้ำได้ถึง 123 ล้านลูกบาศก์ลิตร ปัจจุบันปริมาณน้ำที่บารายแห่งนี้ใกล้เคียงกับยุคโบราณที่สร้างขึ้นมา จึงเป็นประโยชน์สำหรับการเกษตรและการประมงของชาวเสียมเรียบ ปลายพุทธศตวรรษที่ 16 ถึงพุทธศตวรรษที่ 17 พระเจ้าอุทัยทิตยวรมันที่ 2 มีพระบัญชาให้สร้างปราสาทแม่บุญตะวันตกขึ้นกลางเกาะในยุคสมัยเดียวกัน
- ปราสาทแม่บุญตะวันตก ต้องเดินทางด้วยการนั่งเรือข้ามไปยังเกาะกลางบาราย จึงไม่เป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยว ประกอบกับตัวของปราสาทพังทลายไปหมดแล้ว ซึ่งอาจเป็นเพราะดินที่สร้างปราสาทนั้นอ่อนเพราะเป็นเกาะมีน้ำล้อมรอบ บายรายตะวันตกนี้หากขึ้นไปบนเขาพนมบาแค็งจะสามารถมองเห็นได้ชัดเจนกว้างไกล จะมองเห็นดวงอาทิตย์ตกที่บารายแห่งนี้ได้ด้วย
- นั่งเรือชมวิวทิวทัศน์ของบาราย ที่มีขนาดใหญ่สุดดุจทะเลสาบกว้างใหญ่ ชาวเสียมเรียบเองนิยมมาพักผ่านที่ริมบารายแห่งนี้
- กำแพงด้านทิศตะวันออก ปัจจุบันตัวปราสาทพังทลายไปหมดแล้ว พบเห็นได้เฉพาะกำแพงด้านทิศตะวันออก ส่วนปรางค์ประธาน บรรณาลัย และกำแพงด้านอื่นๆ สันนิษฐานว่าถูกทับถมและมีต้นไม้ขึ้นปกคลุมจนไม่สามารถที่จะบูรณะขึ้นมาได้
